30 października 2023 na Zamku w Krasiczynie odbyła się promocja polskiego tłumaczenia tomu poezji Gézy Gyóniego pod tytułem Na polskich polach, przy obozowym ognisku.
Wydarzenie rozpoczęli uczniowie z krasiczyńskiego liceum, którzy odczytali cztery wiersze poety w tłumaczeniu profesora Jerzego Snopka. Następnie odczytano w oryginale jeden z najważniejszych wierszy poety – „Csak egy éjszakára” [Tylko na noc jedną].
Po zakończeniu części artystycznej głos zabrał Prezes Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego Janusz Czarski, który poinformował publiczność, że wydanie tomu jest już piątą publikacją biblioteki PTK. Następnie głos zabrał Maciej Szymanowski, który przybliżył gościom postać węgierskiego poety. Zaznaczył, że w spokojniejszych czasach Gyóni pewnie nie wziąłby munduru i nie walczył w Twierdzy Przemyśl, w której znalazł się wraz ze swoim bratem Mihályem. W Przemyślu tworzył wiersze i dramaty, publikował w węgierskiej Gazecie Obozowej i nakładem tej gazety wydał tom wierszy. Na tę publikację złożyli się `zwykli żołnierze Twierdzy. Po zakończeniu drugiego oblężenia Przemyśla, wraz z bratem został deportowany do dalekiego Krasnojarska, w którym zmarł w dniu swoich 33 urodzin. Dyrektor Szymanowski wspomniał również inną postać z tego okresu związaną z Przemyślem – Jaroslava Haska, autora Dobrego wojaka Szwejka, który również trafił do Krasnojarska.
Kolejnym punktem programu była prezentacja przygotowana przez Dr Tomasza Pomykacza pod tytułem Gyóni Géza i jego krąg towarzyski w Twierdzy Przemyśl. Przedstawiona została krótka historia poety aż do przybycia do Twierdzy Przemyśla, gdyż właśnie to było dla niego momentem przełomowym, co zostało odzwierciedlone w jego poezji, między innymi właśnie w tomie „Na polskich polach przy obozowym ognisku”. Prowadzący przybliżył uczestnikom mapę aktywności poety w Twierdzy: Żurawica, Pikulice, Siedliska i inne miejscowości, w których powstawały wiersze. Następnie przybliżył postać Mihálya áchima i relację braci oraz inne postaci, ważne dla węgierskiego poety i istotne dla jego twórczości, jak na przykład Ferenc Kovács, czy Zsigmond Fülöp.
Promocja publikacji była połączona z uroczystym wręczeniem odznaczeń państwowych i resortowych zasłużonym dla Kultury. W imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Prof. dr. hab. Piotra Glińskiego, medale wręczył Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów – Minister Marek Kuchciński.
Zadanie publiczne jest współfinansowane ze środków Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka. Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. W. Felczaka
2023. október 30-án a Krasiczyn-kastélyban került sor Gyóni Géza Lengyel mezőkön, tábortűz mellett című verseskötetének lengyel fordításának bemutatására.
A rendezvény a Krasiczyn középiskola diákjaival kezdődött, akik a költő négy versét olvasták fel Jerzy Snopek professzor fordításában. Ezt követte a költő egyik legfontosabb versének, a „Csak egy éjszakára” című eredetiben való felolvasása.
A művészeti rész után Janusz Czarski, a Przemyśli Kulturális Egyesület elnöke következett, aki elmondta, hogy a kötet már az ötödik kiadvány a PTK könyvtárában. Ezt követően Maciej Szymanowski szólalt fel, aki a magyar költő alakját mutatta be a vendégeknek. Rámutatott, hogy nyugodtabb időkben Gyóni valószínűleg nem harcolt volna a przemyśli várban, ahol testvérével, Mihállyal együtt találta magát. Przemyślben verseket és drámákat írt, publikált a Tábori Újságban, és ezen újságon keresztül egy verseskötetet is kiadott. Przemyśl második ostromának végeztével testvérével együtt a távoli Krasznojarszkba deportálták, ahol a költő 33. születésnapján meghalt. Szymanowski igazgató egy másik, Przemyslhez kötődő személyiséget is megemlít ebből az időszakból, Jaroslav Haseket, Svejk, a jó katona szerzőjét, aki is Krasznojarszkban találta magát.
A következő programpont Dr. Tomasz Pomykacz Gyóni Géza és társadalmi köre a przemyśli erődben című előadása volt. A költő rövid történetét mutatta be egészen a Przemyśl erődbe való megérkezéséig, hiszen ez volt számára a fordulópont, ami tükröződött költészetében, többek között éppen a Lengyel mezőkön, tábortűz mellett című kötetében. Az előadó bemutatta a résztvevőknek a költő erődben végzett tevékenységének térképét: Zurawica, Pikulice, Siedliska és más helyek, ahol verseket írt. Ezután bemutatta Áchim Mihályt és a testvérek kapcsolatát, valamint a magyar költő számára fontos és munkássága szempontjából releváns más személyiségeket, mint Kovács Ferenc és Fülöp Zsigmond.
A kiadvány bemutatását a kultúráért érdemeket szerzett személyek állami kitüntetéseinek ünnepélyes átadásával kötötték össze. A kulturális és nemzeti örökség minisztere – Prof. Dr. Piotr Gliński – nevében a kitüntetéseket a miniszterelnök kancelláriájának vezetője – Marek Kuchciński miniszter – adta át.
A közfeladatot a Wacław Felczak Lengyel-Magyar Együttműködési Intézet társfinanszírozta. A kiadvány kizárólag a szerzők véleményét fejezi ki, és nem hozható egybe a W. Felczak Intézet a Lengyel-Magyar Együttműködésért hivatalos álláspontjával.
—————————————————————————
Współfinansowano ze środków Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Komitet do spraw Pożytku Publicznego
Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich #PROO
„Rozwój instytucjonalny i misyjny Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego”
fot. udostępnione przez Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
