20 października 2024 r. to dzień poświęcony major Alicji Wnorowskiej, żołnierzowi niezłomnemu AK, oficerowi Brygad Wywiadowczych, skazanej za działalność niepodległościową.
Niedzielne uroczystości rozpoczęły się w Bazylice Archikatedralnej w Przemyślu mszą świętą pod przewodnictwem ks. biskupa Krzysztofa Chudzio, odprawionej w intencji zmarłej Alicji. Homilia wygłoszona również przez ks. biskupa, w dużej części dotyczyła osoby Alicji Wnorowskiej – nie tylko żołnierza niezłomnego, służącego wywiadowi polskiemu, ale i niezłomnej matce, która w celi śmierci wydała na świat syna, będąc zdana wyłącznie na siebie.
Po mszy świętej, poczet sztandarowy 20 Przemyskiej Brygady Obrony Terytorialnej poprowadził uczestników uroczystości na pobliską ulicę Jana Matejki, gdzie pod numerem 13 odbyły się uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy, ufundowanej przez Instytut Pamięci Narodowej Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Tablica wykonana przez przemyskiego artystę rzeźbiarza Mariana Szajdę, została umiejscowiona na ogrodzeniu posesji, na której przez kilka lat mieszkała Alicja Wnorowska.
Wśród obecnych tego dnia na ulicy Matejki, byli m.in. wnuczka śp. Alicji, Agnieszka Wnorowska, przedstawiciele Sejmu RP, Instytutu Pamięci Narodowej, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego, władz wojewódzkich i miejskich oraz licznie zgromadzeni goście. Asystę honorową wystawiła 20 Przemyska Brygada Obrony Terytorialnej pod dowództwem płk. Daniela Błotko.
Odsłonięcia tablicy dokonali: pani Agnieszka Wnorowska wnuczka mjr Wnorowskiej, Marek Kuchciński prezes Przemyskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz dr hab. Dariusz Iwaneczko dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie. Okolicznościowe wystąpienia zaproszonych gości, zostały poprzedzone poświęceniem tablicy przez księdza biskupa Krzysztofa Chudzio.
Podczas drugiej część uroczystości, które miały charakter kulturalno-historyczny, została zaprezentowana okolicznościowa wystawa poświęcona mjr Wnorowskiej. Wystawa zorganizowana przez Przemyskie Towarzystwo Kulturalne towarzyszyła sesji popularnonaukowej, podczas której ciekawe prelekcje przedstawili dwaj znawcy historii najnowszej XX wieku, dr hab. Dariusz Iwaneczko i prof. dr hab. Jan Draus. Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie opowiedział o podziemiu niepodległościowym po II wojnie światowej, natomiast profesor Draus, członek Kolegium IPN, wygłosił prelekcję zatytułowaną „Wolność krzyżami się mierzy. Niezłomni Rzeczpospolitej” .
Sesję zakończyła dyskusja, w której udział wzięli m.in.: kpt. Zbigniew Młyniec prezes Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, dr hab. Stanisław Stępień dyrektor Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu, Waldemar Wiglusz prezes Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu oraz Janusz Czarski dyrektor Centrum Kulturalnego w Przemyślu.
Materiały do wystawy, unikalne zdjęcia i odznaczenia, udostępnił pan Stanisław Wnorowski, zaś rys historyczny i biografia major Wnorowskiej zostały opracowane i udostępnione przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie.
Na koniec uroczystości, osoby zainteresowane miały możliwość obejrzenia filmu zrealizowanego w 2017 przez TVP Rzeszów pt. „Więzienna kołyska” w reżyserii red. Mirosławy Filipczyk.
Partnerem niniejszego wydarzenia historyczno-kulturalnego jest Wojewódzki Dom Kultury w Rzeszowie.
Sesja popularnonaukowa, która odbyła się w ramach Klubu Dyskusyjnego PTK była współfinansowana ze środków Narodowego Instytutu Wolności
Dziękujemy!
